Çan ve Minare’nin ‘Sur’ sessizliği!

Sur’da sokağa çıkma yasağının devam ettiği 5 Mahalle’de yıkım sürüyor. Operasyonların tamamlanmasına rağmen sokağa çıkma yasağının halen yaşandığı Sur’daki 5 mahallede hasar gören binalar yıkılırken, bu mahallelerde oturan ailelerde polis kontrolünde evlerini bulmaya çalışıyor. Kimi aileler, aylar sonra geldikleri mahallelerinde yıkılan evleri karşısında gözyaşlarına boğulurken, kimi ailelerde hasarlı evlerdeki çıkarabildikleri eşyalarını kamyonetlere yükleyerek, Sur dışındaki ‘kiralık’ evlerinin yolunu tutuyor. Sur’daki bu sessizliğe en güzel cevabı ise bir tarafta Surp Gragos kilisesi’nin çan’ı, diğer tarafta dört ayaklı minare veriyor. İkisi de yaşanan yıkımın ve sessizliğin abidesi olarak dimdik ayakta duruyor.

Bir dönem huzurun, kültürün ve ticaretin merkezi olan, sokakları çocuk sesleri, Çan ve ezan sesi yankılanan tarihi Sur İlçesi’nin 5 mahallesi, son dönemlerde silahların, topların, roketlerin ve ölüm çığlıklarından sonra hasarlı yapıların ‘moloz’larını kaldıran dozerlerin sesleriyle yankılanıyor.

OPERASYON DEĞİL ‘YIKIM’ YASAĞI!

Operasyonların devam etmemesine rağmen özellikle ‘yıkım’ın olduğu mahallerde ‘moloz’ kaldırma yasağı sürüyor. Bu yasağın sürdüğü mahallerde evleri bulunan 60 ile 100 arasında değişen aile, evlerinin son halini görmek üzere polis koridorundan geçiyor. Kimlik kontrolü ve üst aramasından sonra ‘yasaklı’ bölge giden aileler, yıkıntılar arasında evlerini bulmaya çalışıyor.

GÖZYAŞLARINA BOĞULUYORLAR

Aylar sonra evlerinin durumunu görmek için kontrollü bir şekilde mahallelerine giren kimi aileler, evlerinin molozlara karıştığı görürken gözyaşlarına hakim olamıyor. Kimileri de hasarlı evlerindeki bir iki eşyasını kamyonetlere yükleyerek, Sur dışındaki ‘kiralık’ yaşamlarına geri dönüyor. Değerli tüm eşyalarını kaybeden aileler, bulabildikleri bir iki eşya ile avunmaya çalışıyor. Bu arada, yasaklı mahallelerde küçük ama değerli olan hiçbir eşyanın olmadığı gözlenirken, hasarlı eşyalar komisyon üyeleri tarafından tutanak altına alınıyor.

“HATIRALARIMIZ YOK OLDU”

Sur’daki yasaklı bölgelere gidip evlerini yerinde göremeyen ya da evleri hasarlı olan aileler, çıkışta, gazetemize yaptıkları açıklamada, karşılaştıkları manzara karşısında ifade edebilecek kelime bulamıyor. Kimisinin çocukluk, kimisinin de gençliğinin geçtiği sokakların artık yerle bir olduğunu, hatıralarının olduğu evlerin yerinde artık deyim yerinde ise ‘yeller’ estiğini belirtiyor.

‘HATIRALAR KAMYONLARLA TAŞINIYOR!

Sur’un yasaklı olan bölgelerde bunlar yaşanırken, DSİ’ye ait onlarca iş makinesi yıkılan ve virane olduğu için yıkılan hasarlı binaların molozlarını taşımayı sürdürüyor. Hergün polis kontrolleri altında ‘moloz’a dönen hayatları taşıyan araçlar, yine polis nezaretinde Dicle Üniversitesi kampus alanına döküyor hatıraları… Bir taraftan hasarlı evlerin yıkımları sürürken, diğer taraftan yasaklı mahallelerde ise pis kokular yayılmaya başlamış. Hava sıcaklığının giderek artmasından dolayı bozulan gıdalar çevreyi rahatsız ediyor.

GÜVERCİNLER BİLE UÇMAZ OLDU

Hasarsız evlerde yaşam olmadığı için hayvanlarda yemek bulmak konusunda sıkıntı yaşıyor. Özellikle kedilerin yiyecek bulamaması nedeniyle güçsüz durumda oldukları gözlenirken, çatışmalardan önce Sur’un üzerinde kanat çırpan güvercinler bile artık uçmaz olmuş.

4 MAHALLE YERLE BİR OLDU

Aralarında Hasırlı, Savaş, Dabanoğlu’nun bir bölümü, Fatihpaşa mahallesindeki evlerin yüzde 80’ini yaşanan çatışmalardan, bombalardan, tank atışlarından yerle bir olduğu gözlendi. Özellikle Fatihpaşa mahallesi’nde hasarın çok büyük olduğu bildirilirken, sokağa çıkma yasağının hasarlı binaların tamamen yıkılmasıyla birlikte sona ereceği öğrenildi.

ÇAN VE MİNARE’NİN SESSİZLİĞİ!

Sur’daki bu yıkıma, talan’a ve de ölüm sessizliğine en güzel örnek ise 100 yıllık aradan sonra çalmaya başlayan Surp Gragos Ermeni Kilisesi ‘çan’ı ile Sur’un en görkemli eserleri arasında yer alan ve Sur’daki yaşananlara inat ayakta duran dört ayaklı minare… İkisi de bu aralar yaşananlar karşısında sessiz… Çok şey yaşadılar ve gördüler. Diyarbakır’ı en iyi anlatan iki abide, şimdilerde ‘sur’un sessizliğine dalıp gidiyorlar. (Sait BAYRAM’ın Özel Haberi)